czyli też
  • kij i marchewka
    5.10.2010
    5.10.2010
    Co oznacza zwiazek frazeologiczny metoda kija i marchewki? Nie jestem pewna, czy związek brzmi dokładnie tak, ale na pewno jest w nim kij i marchewka :)
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
    Z poważaniem,
    Agnieszka Zawadzka
  • kiła
    16.10.2008
    16.10.2008
    Czy mogą Państwo wyjaśnić, skąd wzięło się słowo kiła? Niestety w Wielkim słowniku etymologiczno-historycznym ani w trzytomowym Słowniku języka polskiego PWN, ani u Kopalińskiego nic o tym nie ma, a w internecie nie sposób wyłowić ziarno spośród plew.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Krzysztof Kiciak
  • koperczaki
    26.03.2009
    26.03.2009
    Skąd wziął się zwrot sadzić koperczaki?
  • Kruchszy i bardziej przyjazny
    16.05.2017
    16.05.2017
    Chciałam zapytać Państwa, dlaczego w języku polskim sprawa stopniowania przymiotników jest tak skomplikowana. SPP podaje przy niektórych przymiotnikach dwie lub nawet trzy poprawne formy stopnia wyższego, przy innych tylko jedną, np. bardziej przyjazny lub przyjaźniejszy, ale tylko przyjemniejszy, łagodniejszy. Dlaczego bardziej przyjemny czy bardziej łagodny to formy niepoprawne? Z kolei np. forma kruchszy jest poprawna, a brzmi dziwnie. Myślałam do niedawna, że jest niepoprawna.
  • Który czy którego?

    16.06.2022
    16.06.2022

    Dzień dobry. Proszę o odpowiedź- jak jest poprawnie po polsku, chodzi o słowo który / którego:

    (...) wybudowali kościół, którego spotkał ten sam los. ( poprzedni kościół spłonął)

    czy też

    (...) wybudowali kościół, który spotkał ten sam los.


    Dziękuję z góry za odpowiedź

  • Łomianecki czy łomiankowski?

    24.12.2021
    24.12.2021

    Szanowni Językoznawcy!

    Uprzejmie proszę o podanie przymiotnika od nazwy miasta Łomianki. W uzusie przymiotnik ten brzmi „łomiankowski” (nie spotkałem się nigdy z inną formą, taką też podaje WSO), natomiast forma podawana w Wykazie urzędowych nazw miejscowości i ich części, wydawanym przez MSWiA, to „łomianecki”. Z tego, co kiedyś czytałem, w pracach nad ww. wykazem pracują m.in. onomaści, geografowie i historycy, więc jakaś racja powinna stać i za tą 2. opcją.

    Ze szczerym poważaniem

    J.J.

  • małyszomania
    18.09.2009
    18.09.2009
    Witam!
    Nie wiem, jak napisać złożenie typu Małyszomania – wielką czy małą literą (podobnie jak np. Obamomania) – tworzone ad hoc, zależnie od okoliczności, np. przy okazji zawodów narciarskich. Za wielką literą przemawiałoby, że jest to pewnego rodzaju szaleństwo na punkcie Adama Małysza. Czy też jednak małą, tak jak megalomania?
  • Miś Yogi
    14.09.2018
    14.09.2018
    Dzień dobry,
    mam pytanie o zapis imion postaci fikcyjnych w liczbie mnogiej. Natknęłam się ostatnio w jednej z niedawno wydanych, bestsellerowych książek (z korektą) na zapis piżama w misie Yogi. Czy z racji liczby mnogiej jest on poprawny? Słownik ortograficzny PWN wspomina o Misiu Yogi (pytanie powiązane: dlaczego nie Yogim?) wyłącznie w liczbie pojedynczej.

    Dziękuję i pozdrawiam
    Magdalena Weiss
  • Monologi niewypowiedziane w prozie
    14.09.2018
    14.09.2018
    Czy wypowiedź wewnętrzną bohatera można poprzedzić kreską dialogową?

    Moim zdaniem nie, ale Autor przez całą powieść zapisał w ten sposób:

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    – Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    W mojej opinii ten fragment powinien wyglądać następująco.

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    Opcjonalnie można też zapisać tak:

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    Jak wyglądać teraz będzie moje życie? – zastanawiał się. – Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    Przed zmianą zapisu w całej powieści wolałbym się poradzić specjalisty. Dodam, że autor zarzucił mi niekonsekwencję, ponieważ w niektórych fragmentach tego typu zostawiłem kreskę dialogową. Na przykład tutaj:

    Wypadało ze zwyczajnej grzeczności spytać, o co chodzi, ale palił się, by skończyć dzieło.

    – Czy zawsze muszę być uprzejmy? Niech się szybciej wyniesie! – zawyrokował po cichu z zimną premedytacją, która w tym momencie po raz pierwszy stała się jego udziałem.

    Wreszcie został sam.



    Zostawiłem tutaj kreskę dialogową, ponieważ bohater werbalizował swoją myśl. Po chichu, kierując ją tylko do siebie, ale jednak wypowiedział te słowa.
    Przed zadaniem pytania skorzystałem z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/monolog-wewnetrzny;10328.html, ale nie ma tam jednoznacznej odpowiedzi na moje pytanie, czy można zostawić kreskę dialogową.
  • najprawdopodobniej

    4.09.2021
    28.12.2011

    Niektóre słowniki nie uznają słowa najprawdopodobniej – czy znaczy to, że nie powinno się go używać? Czy prawdopodobieństwo można stopniować? Na pewno ekonomiczniejszy jest wariant prawdopodobnie, ale czy najprawdopodobniej należy bezwarunkowo unikać?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego